Komentarz synoptyka: 2023-03-06

Cała Skandynawia, Bałtyk i okolice oraz Rosja na północ od 55 równoleżnika objęte są rozległym, kilku ośrodkowym układem niżowym, wypełnionym w całości chłodnym powietrzem znad Arktyki, na jego południowych krańcach występuje zwiększony kontrast termiczny w środkowej troposferze, co jest przyczyną istotnej cyrkulacji zachodniej. Wcześniej blokowana była przez wyż nad Szkocją teraz się otwiera i będzie dominującym aspektem najbliższych dni, przynosząc nad środkową Europę powietrze znad oceanu.

Na zdjęciach satelitarnych widać, że masa zachmurzenia związana z frontem układa się od południa Anglii przez północ Francji, środkowe i południowe Niemcy i dalej przez Czechy, południe Polski, Słowację i Ukrainę oraz Rumunię www.chmi.cz/files/portal/docs/meteo/sat/data_jsmsgview.html . Nie widać jeszcze typowych struktur wirowych mówiących o dojrzałości niżu, ale płaska fala zbliża się szybko do Szkocji znad północnego Atlantyku. Wczoraj mogliśmy obserwować (i na zdjęciach i w czasie spaceru) jak w północnej i centralnej części kraju chmury cieniały i odsuwały się doprowadzając do bezchmurnego nieba w czasie nocy. Chłodna masa, duża przejrzystość i brak chmur to szybki spadek temperatury w czasie nocnego uspokojenia wiatru, na większości stacji (poza Dolnym Śląskiem) jest rano poniżej zera, w Toruniu nawet -9 stopni. Dane o temperaturze minimalnej notowanej przy podłożu (na 5 cm) podawane są w depeszach z godziny 06 UTC, na pewno będą kilka stopni niższe. Nieśmiało zaczynająca się wegetacja znów się zatrzyma, jeszcze nie pora na koniec zimy.

W prognozach na kolejne dni (dostępne z naszego modelu UM na pięć dób w zakładce mapy.meteo.pl/ ) widać przechodzenie przez Cieśniny Duńskie i południe Szwecji nad środkowy Bałtyk aktywnego niżu, pogłębiającego się jutro w południe nad Danią do 972 hPa, po dobie będzie nad Gotlandią z nieco wyższym ciśnieniem, po wejściu w nocy nad Estonię i Finlandię zacznie się szybko wypełniać. Po krótkotrwałym uspokojeniu w nocy z piątku na sobotę zbliży się do Danii kolejny, tak samo aktywny wir niżowy, pójdzie nieco bardziej południową drogą, czyli przez Pomorze i Mazury. Przechodzenie niży - wprawdzie wtórnych, ale aktywnych - torem drugim wiąże się zawsze ze sztormem na Bałtyku, działającym na Pomorze i czasem też na środkowy pas kraju (Ziemię Lubuską, Wielkopolskę, Kujawy, północne Mazowsze).

Już jutro odczujemy skutki tego pierwszego niżu, na Pomorzu wzrośnie prędkość wiatru wraz ze skrętem na SW, a potem na południowy. Na północy kraju w porywach może być 15-18 m/s, na wybrzeżu 20-22 m/s a na zachodnim Bałtyku sztorm 10 w skali Beauforta. W południowej Polsce dalekim wpływem wiru niżowego toczącego się przez Bałtyk będzie zmiana wiatru na południowy i wystąpienie zjawisk fenowych (wiatru halnego) z wyraźnym ociepleniem na pogórzach. Także już jutro od rana od zachodu i północy wchodzić będą na obszar Pomorza i Wielkopolski opady na froncie, początkowo śniegu, potem mieszane i deszczu. Pasmo opadów nie dojdzie do południa kraju, zatrzyma się na linii Nowa Sól Łódź Białystok, dalej na południe ruszy dopiero następnej nocy, gdy niż znajdzie się nad Estonią.

Dzisiaj temperatura wróci na poziom około zera i nieco powyżej, jutro będzie więcej – do 5 stopni w ciągu dnia i powyżej zera w nocy (poza pogórzami gdzie halny podniesie temperaturę do 7-8 stopni). Aktywna pogoda to jej duża zmienność, okresy rozpogodzeń i pełnego zachmurzenia będą się przekładały, do tego narastający wiatr, na północy chwilami z silnymi porywami, sztorm na Bałtyku i wybrzeżach.

Maciej Ostrowski, 6 marca 2023; 07:50