Komentarz synoptyka: 2023-05-31

Ostatni dzień maja będzie pogodny, bardzo słoneczny, jedynie na południowym zachodzie i północy może pojawić się niewielkie zachmurzenie przez chmury górnego piętra, w godzinach popołudniowych może na krótko rozwinąć się płytka konwekcja. Nadal będzie ciepło, niemal wszędzie nieco powyżej zera stopni Celsjusza, na południowym zachodzie do 23-25°C, jednak nocą notujemy duże jej spadki, do zaledwie kilku stopni powyżej zera, lokalnie możliwe przygruntowe przymrozki Słaby lub umiarkowany wiatr powieje z kierunków północnych nie obniżając zbytnio temperatury odczuwalnej Napływa umiarkowanie ciepłe powietrza polarne morskie znad Atlantyku.

Niemal cały kontynent europejski obejmuje klin wyżu znad północnego Atlantyku i Wysp Brytyjskich, sięgający po Morze Czarne i Śródziemne. Po jego północnych peryferiach przemieszczają się układy frontów i północno atlantyckich niżów, od Labradoru, przez Islandię, po północ Półwyspu Skandynawskiego, widoczne na zdjęciach satelitarnych pl.sat24.com/p . Zwróćmy uwagę na zachmurzenie frontu chłodnego nad północą Półwyspu Skandynawskiego, powoli przemieszczającego się na południe. Już jutro po południ napłynie nad Bałtyk i Wybrzeże, by w piątek i sobotę „ścignąć” za sobą chłodne powietrze polarne morskie, rodowodem z północnych regionów. Tym samym po dzisiejszym i jutrzejszym dniem, który może być nawet cieplejszym niż dzisiejszy, możemy oczekiwać dwudniowego ochłodzenia, nawet o około 10 stopni. Od niedzieli stopniowe ocieplenie, nawet do 25-27°C pod koniec pierwszego tygodnia czerwca.

Tak szybko zmieniającą się aurę możemy wytłumaczyć zmianami zachodzącymi w środkowej troposferze. Na prognostycznych mapach ECMWF poziomu 500 hPa (topografia) i 850 hPa (temperatura)możemy obserwować, jak na północno wschodniej krawędzi stacjonarnego od wielu dni formuje się i rozprzestrzenia się na południe zatoka okołobiegunowej strefy niżów: charts.ecmwf.int/products/medium-z500-t850?base_time=202305301200&projection=opencharts_europe&valid_time=202305311800 . Charakterystyczne jest przy tym duża stabilność górnego wyżu nad Wyspami Brytyjskimi, porównywalna do stabilności wyżu azorskiego. Takie jego położenie sprawia, że zachodnia cyrkulacja strefowa nad naszym regionem została zastąpiona cyrkulacją ze znaczną składowa północną,

Wtargnięcie chłodu po jej zachodniej krawędzie nie będzie na szczęście na flory zbyt długie. Nasuwa się skojarzenie z „opóźnioną” o dwa tygodnie Zimną Zośką. Jak wykazały badania, w stuletnim okresie 1881_1980 w 95% przypadków między 1 a 25 maja występowało wtargnięcie chłodu z północy, z największym prawdopodobieństwem między 10 a 17 maja (Wikipedia). Tegoroczny przypadek wykracza więc nieco poza te zakresy, widzimy, że natura nie daje się wtłoczyć w mniej lub bardziej złożone schematy i teorie. Tak też bywa z numerycznym prognozowaniem. Mimo coraz bardziej wyrafinowanego modelowania procesów zachodzących w atmosferze, hydrosferze i kriosferze oraz ziemskim otoczeniu, nie zawsze wyniki są zgodne z rzeczywistością.

Ryszard Klejnowski

31 maja, środa, 151 dzień 2023 roku; 7:10