Komentarz synoptyka: 2023-07-19

Dzisiaj, we środę, będzie nieco cieplej niż wczoraj, jednak nadal biedzimy wolni od uciążliwych upałów, z wyjątkiem być może Dolnego Śląska, gdzie temperatura może osiągnąć 29-30°C; natomiast na północy i nad morzem znacznie chłodnej – 18-20°C, na pozostałym obszarze kraju od 22-28°C. Przeważać będzie umiarkowane zachmurzenie, na północy duże, tam możliwe przelotne opady, na pozostałym obszarze na ogół bez opadów, w godzinach popołudniowych możliwe są lokalne burze; umiarkowany, okresami dość silny wiatr powieje z kierunków zachodnich i północno zachodnich.

Takie, ponad 10. stopniowe zróżnicowanie temperatury między północą i południem kraju wynika z aktualnej sytuacji barycznej nad kontynentem i przyległymi akwenami. Półwysep Skandynawski i północna część kontynentu, w tym część obszaru naszego kraju objęta jest cyklonalną cyrkulacją dwuośrodkowego niżu z centrami nad Morzem Norweskim i Morzem Barentsa. Układ ten generuje napływ chłodniejszej masy powietrza znad północnych regionów Atlantyku nad północne obszary kontynentu, w tym nad Bałtyk, Pomorza oraz Warmię i Mazury. W tej masie formują się konwekcyjne układy chmurowe wtórnego frontu, napływające z zachodu nad północne regiony kraju, aktualne i położenie i ewolucję możemy obserwować na zdjęciach satelitarnych pl.sat24.com/pl/pl/visual i zobrazowaniach radarowych awiacja.imgw.pl/mapy-radarowe/ . W szerszej perspektywie strefy zachmurzenia i opadów ilustrują zbiorcze mapy radarowe Eumetnet-Opera www.eumetnet.eu/activities/observations-programme/current-activities/opera-radar-animation/ .

Południowa część kontynentu i Morze Śródziemne leżą w strefie mało gradientowego pola podwyższonego ciśnienia w gorącej masie powietrza pochodzenia zwrotnikowego, przetransformowanego nad morzem i kontynentem w wyniku długotrwałego zalegania nad tym obszarem, przy dużej insolacji. W wyniku tego na półwyspach Iberyjskim, Apenińskim i Bałkanach od wielu dni rejestrowana jest temperatura osiągająca i przekraczająca 39-40°C, na Sycylii zanotowano 47°C. Ostrzeżenia przed ekstremalnie wysokimi temperaturami opracowywane przez służby meteorologiczne krajów objętych zagrożeniami publikowane są w serwisie Meteoalarm meteoalarm.org/en/live/ . Warto się z nimi zapoznać planując wakacyjne wyjazdy w tamte regiony.

Warto zwrócić uwagę na prognostyczne mapy ECMWF grubości warstwy 500-1000 hPa, ilustrująca średnią temperaturę między tymi poziomami ciśnienia. Łatwo na tej podstawie wydzielić na przykład strefy frontowe. Aktualne mapy dobrze ilustrują olbrzymie różnice warunków termicznych między południem a północą kontynentu a także ich zróżnicowanie i zmiany na tak małym obszarze, jaki, jest nasz kraj: charts.ecmwf.int/products/medium-thickness-mslp?base_time=202307181200&projection=opencharts_europe&valid_time=202307190900 .

Ryszard Klejnowski

19 lipca, środa, 200 dzień 2023 roku: 7:15