Komentarz synoptyka: 2023-09-29

Dzisiejszy dzień jest ostatnim gorącym dniem września, a może też i tegorocznej jesieni, gdy temperatura osiągnie, a miejscami przekroczy 25-27°C; nieco chłodnej, bo 20-23°C na Wybrzeżu. Przeważać będzie niemal bezchmurna pogoda, od północnego zachodu wzrastać będzie zachmurzenie początkowo przez chmury piętra wysokiego Cirrus, w godzinach popołudniowych pojawią się tam chmury średniego i dolnego piętra ze słabymi opadami W nocy i jutro związane z chłodnym frontem opady przemieszczać się będą na wschód, zanotujemy znaczny, miejscami rzędu 10°C spadek temperatury, powieje słaby lub umiarkowany wiatr południowo zachodni i południowy Za frontem rozbudowywać się będzie klin wyżowy, napłynie chłodniejsze powietrze polarne morskie; niedziela z na ogół pogodną aurą, z temperaturą niewiele wyższą od 15-17°C, bez opadów.

Prognozowane zmiany charakteru aury z typowo letniej na zbliżoną do jesiennej związane są z wielkoskalowymi zmianami cyrkulacji nad kontynentem i północnym Atlantykiem. Dominujący nad wschodnią częścią kontynentu wyż rosyjski słabnąc, ustępuje na wschód pod naporem aktywnej, rozległej strefy atlantyckich niżów. Jeszcze dzisiaj wschodnie i południowo wschodnie regiony naszego kraju będą objęte antycyklonalną cyrkulacją wyżu, od popołudniowych godzin przemieszczać się będzie płytka zatoka niżu znad Morza Norweskiego z frontem i słabymi opadami, jutro na wschodzie możliwe sporadyczne burze.

Aktualne położenie stref chmurowych niżów i związanych z nimi frontów możemy obserwować na zdjęciach satelitarnych pl.sat24.com/pl/eu/infraPolair , tak w podczerwieni (IR), jak i w paśmie widzialnym (VIS) oraz zbiorczych zobrazowań radarowych z sieci radarów europejskich : www.eumetnet.eu/activities/observations-programme/current-activities/opera-radar-animation/ . Niestety, rozlegle obszary Atlantyku nie są objęte nadzorem radarowym, z pewnością dostarczyły by interesujących danych dotyczących atlantyckich cyklonów. Kompensują tą niedogodność dane satelitarne w kilku zakresach spektralnych (IR, VIS, WV) z kilkunastominutową rozdzielczością czasową. Warto przypomnieć, że pierwszy geostacjonarny satelita europejski (METEOSAT 1) „zawisł” na orbicie dopiero w 1977 roku, dostarczając dane co 30 minut. Niewielu jest już synoptyków, którzy potrafili prognozować pogodę bez wykorzystania danych satelitarnych i wyników modeli numerycznych. Wyniki dokładniejszych, mezoskalowych modeli numerycznych są dostępne (w naszym kraju) od nieco ponad 25 lat - patrz Komentarz Synoptyka z 12 września. Gdyby nie jego wyniki, skutki katastrofalnej powodzi w 1997 roku byłyby nieporównywalne większe od tych, które nastąpiły.

W środkowej troposferze również następują zmiany. Na mapach prognostycznych ECMWF obserwujemy zmianę cyrkulacji południkowej, która odpowiedzialna była za wynoszenie gorących mas z południa, zaczyna przeważać przenoszenie zachodnie, z południkowym odchyleniem charts.ecmwf.int/products/medium-z500-t850?base_time=202309281200&projection=opencharts_europe&valid_time=202309291500 .

Ryszard Klejnowski

29 września, piątek, 272 dzień 2023 roku; 7:15