Komentarz synoptyka: 2023-09-30

Ostatni dzień września przynosi dość radykalną zmianę pogody; miast bezchmurnego nieba i temperatury rzędu 25 i więcej stopni Celsjusza, odnotujemy duże lub umiarkowane zachmurzenie, z przelotnymi opadami i temperaturą 16-18°C na zachodzie do 22-23°C na południowym wschodzie; we wschodnich regionach kraju możliwe lokalnie burze. Umiarkowany wiatr powieje z kierunków zachodnich, przed frontem, na południowym wschodzie początkowo też z kierunków południowych.

W nocy i przed południem przez obszar naszego kraju przemieszcza się na wschód niezbyt aktywny front chłodny związany z niżem nas północą Półwyspu Skandynawskiego. Jego ruch jest nieco spowolniony przez słabnący i wycofujący się na wschód wyż rosyjski, jednak do wieczora powinien już znaleźć się poza naszymi wschodnimi rubieżami. Aktualne położenie stref zachmurzenia frontu i opadów możemy obserwować na zdjęciach satelitarnych pl.sat24.com/pl/eu/infraPolair i zobrazowaniach z sytemu POLRAD: awiacja.imgw.pl/mapy-radarowe/ lub w skali europejskiej w programie Eumetnet – Opera: www.eumetnet.eu/activities/observations-programme/current-activities/opera-radar-animation/ .

Za frontem, od zachodu rozbudowywać się będzie klin wyżu znad Francji. Nie będzie to jednak „suchy” i pogodny wyż, który zapewniał nam słoneczną, gorącą a chwilami upalna aurę. W chłodniejszym powietrzu polarnym morskim, napływającym znad północnego Atlantyku formować się będą chmury kłębiaste Cumulus o umiarkowanym rozwoju pionowym, nie zabraknie chmur innych pięter. Przy zmiennym, umiarkowanym zachmurzeniu nie należy spodziewać się opadów, tak dzisiaj za frontem, jak też i jutro. Natomiast jutro, od zachodu nasuwać się będzie zachmurzenie kolejnej strefy frontowej niżu znad Wysp Brytyjskich. Jest on już zauważalny na zdjęciach satelitarnych w postaci poszerzonej strefy zaburzenie falowego na froncie nad Irlandią. Jego rozwój i szybkie strefowe przenoszenie stymuluje intensywna gałąź prądu strumieniowego, osiągającego nad Wyspami prędkość rzędu 260 km/h; patrz: Significant europejski awiacja.imgw.pl/significant-europejski/ .

Duża dynamika przenoszenia strefowego, to także szybkie zmiany w konfiguracji pól geopotencjału i temperatury w środkowej troposferze. W odróżnieniu od minionych sytuacji dużej amplitudy fal, powstawania quasi stacjonarnych układów Ω, aktualnie prognozowane fale geopotencjału np. poziomu 500 hPa są znacznie spłaszczone a epizody adwekcji chłodu i ciepła są krótkotrwałe. Tak też wygląda aktualnie prognozowana sytuacja – po znaczniejszym ochłodzeniu dzisiaj i juro w poniedziałek i wtorek będzie znowu cieplej, w drugiej połowie tygodnia ponownie chłodnej, by w weekend powróciła cieplejsza jesień. Takie to uroki szybko zmiennej jesiennej aury, dynamikę zmian możemy śledzić na kolejnych sekwencjach 10. dniowej prognozy poziomu 500 hPa ECMWF: charts.ecmwf.int/products/medium-z500-t850?base_time=202309291200&projection=opencharts_europe&valid_time=202309300000 .

Ryszard Klejnowski

30 września, sobota, 273 dzień 2023 roku; 7:15