Komentarz synoptyka: 2023-11-11

Zasadnicza strefa frontu polarnego, dzieląca masy powietrza pochodzące z napływów znad Arktyki Kanadyjskiej i okolic Grenlandii od cieplejszych wód Oceanu Atlantyckiego odsunęła się na południe od Polski, ale jest dalej w niedalekiej odległości – przebiega przez Zatokę Biskajską, Francję, północne Włochy, Serbię, Rumunię i Ukrainę. Nad głównym frontem dalej utrzymuje się silny, zachodni prąd strumieniowy, dzisiaj nad centralnymi Niemcami, Alpami i Adriatykiem będzie miał w osi 140kt (250 km/h), część z tych prędkości przenosi się niżej, do środkowej troposfery i twory w niej powstające szybko przemieszczają się nad podłożem.

Warto spojrzeć na mapę trajektorii napływu powietrza na niższych poziomach troposfery www1.wetter3.de... - tutaj kolorami oznacza się poziomy 900, 850 i 700 hPa (około 1, 1,5 i 3 km), zaś na wykresie poniżej mapy podawana jest wysokość, na którą cząstka podnosi lub obniża się w czasie napływu. Siedmiodniowe trajektorie zaczynają się nad Labradorem czy Arktykę Kanadyjską, ale w trakcie drogi do Europy schodzą do 45 równoleżnika, tam Ocean ma 16-14 stopni, takie więc temperatury ma też masa powietrza napierająca znad Oceanu na zachodnie wybrzeża Europy.

Przemieszczające się na NE strefy zaburzenia frontu, w postaci jego zafalowań, powodują że nad naszym obszarem występuje zachmurzenie średnie z deszczem, w nocy taka nieznaczna fala frontowa znad Słowacji szybko przeszła nad obszar naszego kraju i wędruje na północny wschód. Umiarkowany lub słaby deszcz padał od wieczora w Małopolsce i na Podkarpaciu (uwaga, wyżej w górach deszcz ze śniegiem a nawet wysoko śnieg), rano pada na Kielecczyźnie, Mazowszu, Lubelszczyźnie, zaś około południa już tylko na Podlasiu, wieczorem opady wyjdą poza wschodnią granicę.

Strefa opadów objęła południe i wschód kraju, pozostały obszar jest w zasięgu słabego, wypełnionego chłodnym powietrzem niżu znad północnych Niemiec i Danii. Tu sporo rozpogodzeń, a w ciągu nocy i nad ranem utrzymują się chmury Stratus oraz mgły, genetycznie jest to samo zjawisko, ale mgła sięga do podłoża, chmura stratus unosi się kilkadziesiąt czy kilkaset metrów nad podłożem. Dla rozpoznania tworzenia się tych zjawisk, niekorzystnych dla komunikacji, warto spojrzeć na zobrazowanie NIGHT-M prezentowane na stronie czeskiej służby meteo www.chmi.cz/files/portal/docs/meteo/sat/data_jsmsgview.html Tutaj seledynowo zielonkawym kolorem oznaczone są wykryte przez radiometry satelity obszary Stratusa czy mgły – z góry wyglądają tak samo – łatwo odróżniają się od różowego podłoża lub ciemno wiśniowych obszarów chmur średnich.

Dzisiaj jedynie na Dolnym Śląsku i w południowej Wielkopolsce możemy zobaczyć trochę słońca, ale pewnie też przez wysokie chmury. Jutro obszar o mniejszym zachmurzeniu w ciągu dnia rozszerzy się też do centrum, więcej chmur na północnym Mazowszu, Mazurach i Podlasiu. Poniedziałek podobna jesienna pogoda, ale już wieczorek od zachodu zacznie wchodzić pokaźniejsza strefa deszczu.

Temperatura silnie zależy od zachmurzenia, obecnie dopływ ciepła w ciągu dnia jest nieznaczny, ale przy nocnych rozpogodzeniach obserwujemy szybki spadek temperatury, gdy dojdzie do temperatury punktu rosy (jej bieg oznaczany jest na meteorogramie niebieskimi kropkami) zaczyna się kondensacja i powstaje silnie zamglenie lub mgła. Gdy występuje turbulencja warstwy przyziemnej to mgła przekształca się w chmurę Stratus na niskim poziomie kilkudziesięciu metrów, z ograniczoną widzialnością przy podłożu, często z mżawką.

Przy aktywniejszych napływach połączonych z przemieszczaniem się chmur średnich temperatura w ciągu doby utrzymuje stały poziom, wynikający z właściwości adwekcyjnych napływającego powietrza, z oddziaływania terenu oraz z niewielkiego wypromieniowania w nocy i dopływu ciepła (nawet przez chmury) w dzień. Szczegóły prognoz znajdują się na kolejnych mapach prezentowanych w naszym serwisie, warto na nie spojrzeć, aby wyrobić sobie pogląd na przestrzenne położenie stref (na przykład opadów, pola temperatury czy mgieł). Bardzo szczegółowa prognoza dla wybranej miejscowości znajduje się w meteorogramie, który obejmuje okres 70 godzin, a publikowany jest cztery razy na dobę..

Maciej Ostrowski, 11 listopad 2023; 07:30

KURS PODSTAW METEOROLOGII

Na Uniwersytecie Otwartym SGGW rozpoczyna się niebawem (25 listopada) ośmiotygodniowy kurs „Podstawy meteorologii i elementy wykorzystania wiedzy o pogodzie w praktyce” prowadzony przez naszego synoptyka – komentatora, Macieja Ostrowskiego. Zajęcia prowadzone w formie zdalnego nauczania poprzez platformę Moodle zawierać będą podstawy meteorologii, pozwalające zrozumieć zmienność pogody w Polsce i Europie, zależnej od procesów wielkoskalowych, a także od warunków lokalnych. Poznanie mechanizmów prowadzących do ciągłych zmian pogody w naszej strefie jest konieczne w rozumieniu bieżących procesów pogodowych. Więcej szczegółów i zapisy uo.sggw.pl/pl/oferta-kursow/1458-podstawy-meteorologii-i-elementy-wykorzystania-wiedzy-o-pogodzie-w-praktyce-kurs-zdalny/

ZAPRASZAMY