Komentarz synoptyka: 2023-11-22

Mamy za sobą zimną noc i zimny poranek z temperaturą ujemną niemal w całym kraju, tylko w pasie wybrzeża i na krańcach południowo wschodnich około zera, a najzimniej jest na białostocczyźnie, pograniczu Mazur i Mazowsza, a także w północnych Kujawach, tutaj temperatura -7, -9 stopni, lokalnie nawet -10 stopni. To efekt adwekcji zimnego powietrza znad środkowej Białorusi przy bezchmurnym niebie (www.chmi.cz/files/portal/docs/meteo/sat/data_jsmsgview.html ). Na pozostałym obszarze przeważnie -5, -2 stopnie pod dużym i całkowitym zachmurzeniem oraz utrzymującymi się opadami śniegu w pasie dzielnic południowych i w pasie wybrzeża. Nocnym spadkom temperatury sprzyjał także słaby wiatr z sektora północno wschodniego i cisza wiatrowa.

W ciągu krótkiego dnia temperatura nieznacznie podniesie się, na Pomorzu i Ziemi Lubuskiej z przyległościami przejdzie przez zero do około dwóch stopni, a w pasie Wybrzeża Gdańskiego nawet do 3, 4 stopni. Około zera, jednego stopnia będzie w pasie południowym. Na pozostałym obszarze oraz w górach utrzyma się lekki mróz, najzimniej będzie w pasie od północnego Mazowsza po Polesie Lubelskie, tutaj nawet -4, -5 stopni, pod naniesionym dużym zachmurzeniem, uniemożliwiającym wzrost temperatury. Stopniowo ustępować będą na południowy wschód, wspomniane słabnące opady śniegu znad Dolnego Śląska, północnej Małopolski i Roztocza, a razem z nimi resztki zachmurzenia frontowego. Znad południowego Bałtyku nasuwać się będzie zachmurzenie kłębiaste i warstwowo-kłębiaste, i możliwe są przelotne opady deszczu. Na pozostałym obszarze duże rozpogodzenia do nieba bezchmurnego. Wiatr słaby i umiarkowany, północno wschodni, w ciągu dnia w dzielnicach północnych zmieniający kierunek na zachodni i południowo zachodni.

Barycznie pozostajemy w obszarze wału wyżowego, łączącego dobrze rozbudowany wyż atlantycki 1035 hPa, lokujący swoje centrum na zachód od Zatoki Biskajskiej ze słabnącym wyżem znad Skandynawii, po jego południowej stronie i stąd wiatr północno wschodni (www.chmi.cz/aktualni-situace/aktualni-stav-pocasi/evropa/synopticka-situace ), W ciągu dnia postępować będzie przebudowa pola ciśnienia i pola geopotencjału w całej troposferze, a głównym układem barycznym tej przebudowy jest głęboki i rozległy niż NIKLAS znad Morza Grenlandzkiego 960 hPa, lokujący swoje centrum pomiędzy wyspami Jan Mayen i Spitsbergenem. Nurkując na południowy wschód, przewali się przez Góry Skandynawskie, a dwie doby później będzie opuszczał Zatokę Fińską z ciśnieniem w jego centrum 975 hPa. Warto zwrócić uwagę na fakt, że szybko przemieszczając się, nie będzie on prowadził zatoki niżowej, charakterystycznej dla wolno przemieszczających się układów niżowych. W tym samym czasie wzrastać będzie gradient baryczny, powodujący wzrost prędkości wiatru południowo zachodniego, po przejściu frontu zmieniającego kierunek na zachodni, z nieco później na północno zachodni. Na Bałtyku sztorm, a u nas silne wietrzenie, charakterystyczne dla przejścia z pory ciepłej do pory zimnej.

Już najbliższej nocy znad Bałtyku wchodzić będzie jego front ciepłej okluzji, prowadzący opady mokrego śniegu, przechodzącego w opady śniegu z deszczem i opady deszczu, dość szybko postępujące w kierunku południowo wschodnim. Na przełomie nocy i dnia sięgające rubieży; Białostocczyzna – Łużyce, a u schyłku dnia wychodzące poza naszą wschodnią granicę. W tym samym czasie wyparte zostanie zimne powietrze, a za frontem napłynie ciepłe powietrze pochodzenia polarnego o dużym potencjale chwiejności. Za szybko postępującym frontem głównym, postępować będzie aktywny front drugorzędny w masie powietrza o dużym potencjale chwiejności, prowadzący przelotne opady deszczu, a nad Bałtykiem także jesienne burze. Za tym frontem napłynie chłodniejsze powietrze, także o chwiejnej równowadze termodynamicznej, w którym występować będą przelotne opady deszczu ze śniegiem lub deszczu i gradu.

Zatem czeka nas wielkie wietrzenie i bardzo dynamiczne zmiany warunków pogodowych, a silny i porywisty wiatr powodować będzie mocno odczuwalne zimno, a także wyrządzający szkody w drzewostanie, a być może i w szeroko rozumianej infrastrukturze, mocno też odczują to kierowcy zwłaszcza dużych pojazdów.

Ryszard Olędzki,
22 listopada 2023r., godz. 7.15

PS. Rozpoczęcie kursu „Podstawy meteorologii i elementy wykorzystania wiedzy o pogodzie w praktyce” przesunięte zostało na 9 grudnia, w dalszym ciągu można zapisać się na ten kurs organizowany przez Uniwersytet Otwarty SGGW, a prowadzony przez naszego synoptyka, Macieja Ostrowskiego. Zajęcia prowadzone w formie zdalnego nauczania poprzez platformę Moodle zawierać będą podstawy meteorologii, pozwalające zrozumieć zmienność pogody w Polsce i Europie, zależnej od procesów wielkoskalowych, a także od warunków lokalnych. Poznanie mechanizmów prowadzących do ciągłych zmian pogody w naszej strefie jest konieczne w rozumieniu bieżących procesów pogodowych.
Więcej szczegółów i zapisy uo.sggw.pl/pl/oferta-kursow...