Komentarz synoptyka: 2023-11-28

Po jesiennym, listopadowym okresie cyrkulacji zachodniej weszliśmy od kilku dni w okres panowania głębokiego, wielośrodkowego niżu nad centralną i wschodnią częścią Europy, a także nad Skandynawią i Bałtykiem, wypełnionego chłodnym powietrzem. Strefa frontowa otacza ten obszar niżowy od południa i wschodu, ciągnie się od Anglii i Francji przez Alpy, Bałkany, Rumunię i Morze Czarne nad Ukrainę i zachodnią Rosję europejską – tą też drogą wzdłuż frontu podążają na wschód i północny wschód kolejne aktywne niże. Na szczęście nie obejmują one Polski, ale na południu i w centrum Ukrainy wystąpiły klęskowe, zimowe warunki pogodowe, na Morzu Czarny silny sztorm.

Jeden z niżów, o ciśnieniu w centrum 995 hPa, opisywany w poprzednich komentarzach, dotarł już do północno zachodniej Rosji (rejon Pskowa i Zatoki Fińskiej), drugi szykuje się do drogi znad Bałkan i Mołdawii jutro, we środę przejdzie przez Ukrainę nad Białoruś, powtarzając tam warunki pogodowe sprzed dwóch dni, kolejny jest możliwy w sobotę i to przechodzący przez południe Polski. Jednocześnie nad przemieszczającymi się niżami działa wzmagający się prąd strumieniowy (jet stream JS), obecnie z zachodu z odchyleniem ku NW, w następnych dniach wzmacniający się i zmieniający kierunek z SW na NE. Silny JS zwiększa aktywność wirujących w dolnej połowie troposfery niży, tak więc pod jego działaniem należy liczyć się ze znaczną, zimową aktywnością atmosfery.

Na razie jesteśmy w pobliżu osi obrotu tych zaburzeń, lokalizuje się na wysokich poziomach troposfery (300, 200 hPa) nad południem Szwecji i Danią, a obszar około osi, o promieniu kilku setek kilometrów, wypełniony jest najchłodniejszym powietrzem w niższej troposferze, cieplejszym około i powyżej tropopauzy. Taka struktura termiczna powoduje, że napływające znad skandynawskiego lądu chłodne powietrze nieco ogrzewa się nad Bałtykiem i zwiększa chwiejność w dolnej połowę troposfery, co powoduje powstawanie chmur Stratocumulus i Cumulus o większej miąższości, z których padać może krupa śnieżna, a przy dodatnich temperaturach deszcz. Takie mieszane opady prognozuje dla północnej części kraju nasz model, wystąpią częściej i intensywniej na Pomorzu. Natomiast południem kraju, sięgając aż do Legnicy, Trzebnicy, Sieradza, Radomia, Siedlec i Terespola przejdzie strefa słabych opadów śniegu z chmur warstwowych niżu, który przemieszczać się będzie dzisiaj przez Serbię, Rumunię, Mołdawię w kierunku środkowej Ukrainy.

Ponieważ w całym obszarze Polski temperatura nie podniesie się powyżej zera (za wyjątkiem niższego Podkarpacia, tam zero) to padający śnieg przy umiarkowanym wschodnim wietrze powodować może nawiewanie go z pól na drogi i mimo sumarycznie niewielkiego opadu śniegu (do 1 cm na godzinę) warunki na niektórych drogach mogą być trudne. Wiatr na wschodzie kraju może w nocy przekraczać w porywach 12-14 m/s (43-50 km/h), należy także zwracać uwagę na wyraźne, ponad 5 stopniowe obniżenie się temperatury odczuwalnej.
We środę niż znad Ukrainy odejdzie na północ, zaś od Bawarii i Czech nad centrum kraju nasunie się klin wędrownego wyżu, zaś nad Pomorzem i północnym pasem sporo przelotnych opadów krupy śnieżnej, podobne warunki we czwartek. Jak wspominałem już w całym kraju poniżej zera, ale spore zachmurzenie warstwowe nie sprzyja nocnym spadkom temperatury, jedynie lokalnie, tam gdzie chmury będą w nocy cieńsze temperatura spaść może do minus 5-8 stopni, mapy temperatury podłoża mówią, że takie sytuacje to wschód kraju i obszary pogórzy. Pamiętajmy też o naturalnym spadku temperatury z wysokością i nie zdziwmy się, że na pasmach nawet niewielkich gór (na przykład Świętokrzyskich) temperatura będzie o kilka stopni niższa jak na równinach. W dzień, przy cieńszych chmurach przez godzinę czy dwie może być około zera, ale umiarkowany wiatr i tak obniży temperaturę odczuwalną o 3-5 stopni, tak więc ubierajmy dzieci i siebie na lekki mróz.

Maciej Ostrowski, 28 listopad 2023; 07:35

KURS PODSTAW METEOROLOGII

Rozpoczęcie kursu „Podstawy meteorologii i elementy wykorzystania wiedzy o pogodzie w praktyce” przesunięte zostało na 9 grudnia, w dalszym ciągu można zapisać się na ten kurs organizowany przez Uniwersytet Otwarty SGGW. Zajęcia prowadzone w formie zdalnego nauczania poprzez platformę Moodle zawierać będą podstawy meteorologii, pozwalające zrozumieć zmienność pogody w Polsce i Europie, zależnej od procesów wielkoskalowych, a także od warunków lokalnych. Poznanie mechanizmów prowadzących do ciągłych zmian pogody w naszej strefie jest konieczne w rozumieniu bieżących procesów pogodowych.. Więcej szczegółów i zapisy uo.sggw.pl/pl/oferta-kursow/1458-podstawy-meteorologii-i-elementy-wykorzystania-wiedzy-o-pogodzie-w-praktyce-kurs-zdalny/

ZAPRASZAMY