Komentarz synoptyka: 2024-01-09

Cała Polska dzisiaj w okowach mrozu, nawet nad morzem, w Helu temperatura o 5 rano spadła do -1.8°C a w Rzeszowie, Tarnowie i Przemyślu do -20.4°C; nieco odzwyczailiśmy się od tak niskich temperatur, ostatnio podobne sytuacje wystąpiły w latach 2017 i 2009, poprzednio zaś w 2004 i 2003 roku (na podstawie danych serwisu IMGW-PIB). Niestety nasz model nie sprostał tym razem wyzwaniom ekstremalnych warunków, prognoza z godziny 18.00 przewidywał dla tych miejscowości temperaturę o blisko 10 stopni wyższą, zaś o tym czym jest miejska wyspa ciepła świadczą dane z Warszawa -Okęcie gdzie temperatura wynosiła -15°C , zaś na wschodnich jej obrzeżach -17°C.

Dzisiaj spodziewać się możemy słonecznej, acz mroźnej niemal w całym kraju aury, tylko na północy i na południu wystąpi umiarkowane zachmurzenie, niewielka możliwość opadów śniegu. Temperatura wzrośnie do około -10°C na południowym wschodzie i północnym wschodzie, -6/-8°C na pozostałym obszarze, nad morzem około 0°C. Powieje słaby wiatr z kierunków zmiennych, obniżając nieco temperaturę odczuwalną. Miniona noc była jak dotąd najzimniejsza, nadchodząca już sporo cieplejsza, z temperatura rzędu -5/-10°C, większe zachmurzenie związane z nasuwającym się z północy frontem ciepłym zmniejszy znacząco nocne wypromieniowanie, jutro we czwartek w ciągu dnia temperatura wzrastać będzie do około 0°C, w weekend możliwe ponownie ochłodzenie, lecz już nie tak znaczne jak minionej nocy.

Znajdujemy się w strefie oddziaływania klina wyżu z ciśnieniem w centrum około 1044 hPa znad Szkocji i Morza Północnego, sięgającego na południowy wschód, po Morze Czarne. W efekcie cyrkulacji w wyżu i niżu znad Półwyspu Kola napływa do nas z północnego wschodu chłodna, sucha masa powietrza arktycznego, o czym świadczy diagram aerologiczny z Legionowa weather.uwyo.edu/cgi-bin/sounding?region=europe&TYPE=GIF%3ASTUVE&YEAR=2024&MONTH=01&FROM=0900&TO=0900&STNM=12374 z silną przyziemną inwersją termiczną i wskaźnikiem PWAT (precipitable water) 3.12 mm.

Dlaczego dzisiejszej nocy „biegun zimna” przesunął się na południowy wschód? Wyjaśnia to mapa topografii względnej 500-1000 hPa: charts.ecmwf.int/products/medium-thickness-mslp?base_time=202401090000&projection=opencharts_europe&valid_time=202401090000 .Na kolejnych sekwencjach prognozy widzimy jak jęzor chłodu znad Arktyki (Morza Barentsa) sięga nad nasz obszar i przemieszcza się nad południowe regiony kraju. Miąższość tej warstwy odzwierciedla pośrednio jej średnią temperaturę, przekładająca się na warunki przyziemne.

A w Rovaniemi, za kołem podbiegunowym dzisiejszej nocy temperatura wzrosła do -3°C, w miejscowości Jurty na Syberii chłodniej, bo -55°C a w Telfer w Australii gorąco +45.6°C

Ryszard Klejnowski

9 stycznia 2024 roku, wtorek; 7:20