Komentarz synoptyka: 2024-08-05

Sierpień to ostatni miesiąc meteorologicznego lata, pojawiają się pierwsze oznaki jesieni, dzień staje się coraz krótszy, w ciągu miesiąca ubędzie go około 2 godzin; powieje również dzisiaj chłodem i opadami deszczu, głównie we wschodniej i środkowej Polsce, możliwe burze. Chłodne powietrze polarne morskie napłynęło za pofalowanym frontem chłodnym związanym z niżem znad Półwyspu Skandynawskiego, który wczoraj i minionej nocy przemieścił się nad naszym krajem z miejscami intensywnymi opadami i burzami, szczególnie na północnym zachodzie Tam silny i porywisty wiatr oraz intensywne opady spowodowały wiele zniszczeń i utrudnień.

Przejście na wschód frontu nie oznacza jednak, jakbyśmy oczekiwali, rozbudowy klina wyżowego i poprawy pogody. Nasz model pokazuje, że od północnego zachodu napływa strefa zachmurzenia i opadów o wyraźnie cyklonalnej strukturze, szczególnie dobrze widocznej na prognostycznych mapach zachmurzenia przez chmury piętra średniego i wysokiego. Dostępne są one jednak tylko w starszej wersji wizualizacji wyników modelu, podobnie jak izobary na poziomie morza. Zauważalne jest to również w obrazie zachmurzenia na zdjęciach satelitarnych: www.sat24.com/pl-pl/country/pl . Strefa ta szybko przemieszcza się na południowy wschód, nad Ukrainę i Morze Czarne. Przyczynę tego należy poszukiwać na mapach prognostycznych poziomu 500 hPa, np. ECMWF: charts.ecmwf.int/products/medium-z500-t850?base_time=202408041200&projection=opencharts_europe&valid_time=202408050600 . Możemy na nich zauważyć niewielki ośrodek niżowy, powstający w zatoce niżu znad Atlantyku i rozwijający się w marę migracji na południowy wschód.

Dostępne również w serwisie ECMWF mapy topografii względnej 500 – 1000 hPa oraz geopotencjału i temperatury na poziomach od 700 do 250 hPa wskazują, że z ośrodkiem tym związana jest „odcięta” kropla chłodu. Taka konfiguracja pól temperatury i geopotencjału sprzyja, szczególnie w sezonie letnim rozwojowi konwekcji, powstawaniu opadów przelotnych i burz – ciepłe i wilgotne powietrze może penetrować bez przeszkód wyższe, chłodniejsze warstwy atmosfery.

Na zdjęciach satelitarnych możemy zauważyć, jak strefy zachmurzenia kolejnych atlantyckich frontów opływają antycyklonalnym ruchem nad Wyspami Brytyjskimi klin w polu geopotencjału, wyraźny na poziomie 500 hPa. Po jego wschodniej krawędzi napływa do nas chłodu masa z północnego zachodu, czego właśnie doświadczamy w postaci temperatury nie przekraczającej na ogół 20°C z dużym lub umiarkowanym zachmurzeniem i opadami we wschodniej połowie kraju. Jutro, gdy górny niż przemieści się na południowy wschód a klin wyżowy nieco na wschód, będzie nieco cieplej, do 22-25°C, na ogół bez opadów; w środę i czwartek możemy oczekiwać wzrostu temperatury do 27-29°C, szczególnie na południu kraju. Kolejnej fali gorącego powietrza i umiarkowanego upału możemy oczekiwać w następnym tygodniu, nie dotyczy to jednak północnych regionów kraju, gdzie przeważać będzie zachodnia cyrkulacja strefowa w chłodniejszej masie powietrza polarnego morskiego.

Ryszard Klejnowski

5 sierpnia, poniedziałek, 218 dzień 2024 roku: 7:10