Komentarz synoptyka: 2024-10-17

Dziś w naszym kraju prognozowana jest słoneczna pogoda z niewielkim zachmurzeniem, co wpisuje się w typową złotą polską jesień. Na synoptycznych mapach przyziemnych wciąż znajdujemy się pod wpływem rozległego układu wyżowego, którego centrum znajduje się nad Białorusią, z ciśnieniem wynoszącym 1034hPa. Układ ten otrzymał nazwę „Werner”. Na zachodzie Europy, w rejonie południowej Francji, dominuje natomiast niż o nazwie „Irina”, z rozległym, pofalowanym frontem chłodnym, który zatokowo łączy się z niżem znad Morza Norweskiego. Na górnych mapach topografii barycznej (500 hPa) widać wyraźny klin wyżowy, rozciągający się od Morza Śródziemnego, przez Chorwację, Słowację, Polskę, aż po Finlandię.

Taki układ zaburza strefową cyrkulację powietrza, co powoduje napływ ciepłych mas powietrza z południa Europy do centrum naszego kontynentu. Większość obszaru Polski znajduje się już pod wpływem tej ciepłej cyrkulacji, natomiast wschodnie rejony kraju pozostają jeszcze pod wpływem cyrkulacji wschodniej z napływem chłodniejszych mas powietrza. Na mapach niskiej topografii barycznej (850 hPa) wyraźnie widać napływ bardzo ciepłego powietrza do naszego kraju. Na wysokości około 1500 metrów temperatura powietrza wynosi dziś od +10°C do +12°C, podczas gdy we wschodnich rejonach kraju pozostaje chłodniej, z wartościami w granicach +5°C do +7°C. Napływ tak ciepłego powietrza o tej porze roku, wraz z działaniem układu wyżowego, sprzyja powstawaniu inwersji temperatury, szczególnie podczas nocnych spadków temperatur.

Inwersja temperatury to zjawisko meteorologiczne, które polega na wzroście temperatury wraz z wysokością. W normalnych warunkach powietrze jest cieplejsze przy powierzchni ziemi i ochładza się w miarę wznoszenia się, średnio od 0,6°C do 1°C na każde 100 metrów. Inwersja radiacyjna powstaje nocami, podczas bezchmurnej i stabilnej pogody, gdy nagrzany w ciągu dnia grunt oddaje ciepło do atmosfery, co prowadzi do jego szybkiego wychłodzenia. Z kolei inwersja osiadania występuje przy wyżowej pogodzie i wynika z sprężania powietrza przemieszczającego się w dół, co sprawia, że cieplejsze masy powietrza zalegają w wyższych warstwach troposfery. Występowanie inwersji może skutkować pojawieniem się mgieł, większą koncentracją zanieczyszczeń w atmosferze oraz sprzyjać powstawaniu smogu.

Dziś w całym kraju spodziewane jest małe zachmurzenie, a przeważnie będzie bezchmurnie. Rano ustępować będą miejscowe mgły i silne zamglenia na wschodzie, lokalnie również na południu i w górach. Temperatury maksymalne wyniosą od +14°C do +16°C na większości obszarów kraju, a najcieplej będzie na południowym zachodzie, gdzie termometry mogą pokazać do +17°C. Najchłodniej będzie na wschodzie, gdzie temperatury osiągną od +11°C do +13°C. W nocy temperatura spadnie do +8°C / +5°C, a na wschodzie nawet do +4°C / +2°C, z możliwością przygruntowych przymrozków. Wiatr będzie umiarkowany, z kierunku południowo-wschodniego, okresami silniejszy.

Krzysztof Maksimiuk 17 października 2024 r.