Komentarz synoptyka: 2025-04-19

Po czwartkowym szoku termicznym, gdy temperatura osiągała lokalnie 28°C, wczorajsza aura przyniosła ochłodzenie i tak oczekiwane opady, które objęły niemal cały obszar naszego kraju, z burzami, lokalnie intensywnymi opadami, w tym z gradem. Szczególnie intensywne zjawiska, związane z superkomórkami burzowymi wystąpiły na Podkarpaciu, zalanych zostało wiele obszarów i zabudowań, w Przemyślu zalane zostały ulice, a w Warszawie silny wiatr i uderzenia pioruna powaliło kilka drzew Była to konsekwencja zderzenia mas powietrza o znacznej różnicy temperatury, jaką notowaliśmy i notujemy w mijający tygodniu.

Wielka Sobota upłynie pod znakiem umiarkowanego i dużego zachmurzenia; możliwe słabe opady przelotne, głównie na północnym wschodzie, w strefie uchodzącego na północ frontu chłodnego prawdopodobieństwo wystąpienia burz; przelotne opady możliwe również na północnym zachodzie i zachodzie kraju. Będzie chłodniej niż w mijającym tygodniu, temperatura na zachodzie kraju nie przekroczy 13-15°C, 17-20°C w centrum i na wschodzie. Słaby lub umiarkowany wiatr powieje z południowego zachodu, nie wpływając zbytnio na temperaturę odczuwalną.

Świąteczna niedziela powita nas już z mniejszym zachmurzeniem, cieplejszą, 18-23°C aurą i małym prawdopodobieństwem opadów na północnym wschodzie. W poniedziałek będzie równie ciepło, do 23-24°C na południu, od zachodu postępować będą opady przelotne, możliwe burze.

Przyczyną wczorajszej gwałtownej zmiany pogody był małej skali niż, utworzony na fali frontu niżu arktycznego, który aktualnie, w chwilach pisania komentarza, zalega w rejonie cieśnin duńskich i powoli migruje na zachód: www.dwd.de/DE/leistungen/hobbymet_wk_europa/hobbyeuropakarten.html?nn=392762 . Nad wschodnimi regionami zalega i przemieszcza na północ strefa frontu chłodnego, zachmurzenie którego możemy obserwować na zdjęciach satelitarnych, np.: www.chmi.cz/files/portal/docs/meteo/sat/data_jsmsgview.html .

Tak gwałtowne, obserwowane wczoraj zjawiska, możemy wyjaśniać analizując mapy geopotencjału i temperatury w dolnej połowie troposfery. Przykładem może być wczorajsza mapa ECMWF 500 hPa z polem temperatury na poziomie 850 hPa z godziny 12 UTC: charts.ecmwf.int/products/medium-z500-t850?base_time=202504181200&projection=opencharts_europe&valid_time=202504181200 . Widoczny jest znaczny kontrast temperatury między zachodnią krawędzią klina układu Ω nad wschodnimi regionami, gdzie napływa ciepła masa powietrza pochodzenia zwrotnikowego i chłodnymi masami w zatoce nad Morza Północnego. W miarę przemieszczania się osi układu Ω na północny wschód, zanikać będzie kontrast termiczny nad naszym regionem, tym samym potencjalne możliwości intensywnych zjawisk pogodowych.

Ryszard Klejnowski

19 kwietnia, Wielka Sobota, 109 dzień 2025 roku; 7:00