Komentarz synoptyka: 2025-05-31

Podobnie jak kilka minionych dni, dzisiejszy ostatni majowy i pierwsze dni czerwca upłyną pod znakiem szybkozmiennej aury, związanej z dynamicznym przemieszczaniem się znad Atlantyku nad kontynent układów niżowych i frontów. Układają się one w serię układów formujących się nad Atlantykiem w obszarze największych gradientów temperatury w górnej planetarnej strefie frontowej Aktualną, wielkoskalową sytuację baryczną nad kontynentem i północnym Atlantykiem ilustruje mapa synoptyczna dolna z godz 00 UTC: www.dwd.de/DE/leistungen/hobbymet_wk_europa/hobbyeuropakarten.html?nn=392762 , a odpowiadające jej formacje chmurowe zdjęcia satelitarne: www.sat24.com/en-gb/continent/eu/hd .

Wczoraj nad Polską przemieszczała się na wschód strefa frontu ciepłego z opadami i lokalnie burzami, jej pozostałości obserwujemy rano nad wschodnimi regionami kraju w postaci dużego zachmurzenia i słabych opadów deszczu, lokalnie burzami. Od północnego zachodu nasuwa się strefa mało aktywnego frontu chłodnego, związanego jak też front ciepły z niżem w rejonie Zatoki Botnickiej, migrującym na północny wschód nad Morze Barentsa. Za frontem rozbudowywać się będzie na krótko klin wyżowy, możemy oczekiwać postępujących od północnego zachodu przejaśnień i krótkotrwałych rozpogodzeń. Przeważać będzie małe lub umiarkowane zachmurzenie, głównie przez chmury kłębiaste dolnego piętra Stratocumulus, Cumulus. Okresami wzrost zachmurzenia do dużego z możliwymi słabymi opadami przelotnymi, szczególne w godzinach popołudniowych, w miarę rozwoju konwekcji termicznej. Temperatura maksymalna wzrośnie do 22-24°C, nieco chłodnej będzie na północy kraju – 18-20°C. Słaby lub umiarkowany wiatr północno zachodni i zachodni wiatr nie będzie zbytnio obniżać temperatury odczuwalnej.

Jutro, 1 czerwca od zachodu zacznie nasuwać się kolejna zatoka niżowa z aktywniejszym frontem chłodnym z opadami przelotnymi burzami, szczególnie w południowej połowie kraju, tam gdzie temperatura wzrośnie do 26-28°C. Strefa opadów i burz obejmie wieczorem i w poniedziałek centralne i wschodnie regiony kraju.

Przyczyn tak szybkich zmian sytuacji barycznej i pogody należy poszukiwać na mapach dolnej i środkowej troposfery, na przykład prognostycznych mapach ECMWF poziomu 500 hPa i temperatury na poziomie 850 hPa: charts.ecmwf.int/products/medium-z500-t850?base_time=202505301200&projection=opencharts_europe&valid_time=202505310900 . Szybka migracja układów znad Atlantyku to efekt dużego gradientu geopotencjału nad Atlantykiem, a wyhamowanie ich ruchu na wschód i osłabienie intensywności opadów są efektem dywergencji (rozbieżności) izohips nad naszym regionem. Krótkotrwały wzrost temperatury do około 28°C, głównie na południu, wynika z wyraźniej adwekcji ciepła w nasuwającym się od południowego zachodu klinie wyżu znad północno zachodniej Afryki. Napływ zwrotnikowej masy powietrza nad Półwysep Iberyjski powoduje 30 -33°C upały w Hiszpanii i Portugalii. Kolejne sekwencje prognozy ECMWF wskazują, że od wtorku możemy oczekiwać kilkustopniowego ochłodzenia, by pod koniec tygodnia i w weekend osiągnąć 28-30°C z opadami przelotnymi i burzami.

Ryszard Klejnowski

31 maja, sobota, 151 dzień 2025 roku; 7:20