Komentarz synoptyka: 2025-07-31

Ostatni dzień lipca, podobnie jak i pierwsze dni sierpnia, nie przynoszą dobrych pogodowych wieści wypoczywającym nad morzem, jeziorami i w górach. Nestor medialnych prezenterów pogody Andrzej Zalewski (1924 – 2011) określał taki typ pogody jako „pogoda przekropna” Taka tez będzie dzisiaj i w najbliższych dniach; z umiarkowanym, okresowo dużym zachmurzeniem, przelotnymi opadami deszczu, lokalnie z burzami i niską, jak na środek lata temperaturą rzędu 20-24°C, w górach jeszcze chłodniej - 12-15°C. Słaby lub umiarkowany wiatr z kierunków zamieniających się, wraz z migracją zatoki niżowej nie będzie zbytnio obniżać temperatury odczuwalnej, w czasie burz wiatr może być porywisty.

Taką pogodę generować będzie dzisiaj i w najbliższych dniach quasi stacjonarny niż nad Jutlandią, obrazowany na mapie synoptycznej kontynentu i północnego Atlantyku: www.dwd.de/DE/leistungen/hobbymet_wk_europa/hobbyeuropakarten.html?nn=392762 . Mapy naszego modelu mezoskalowego pokazują, że jest on elementem „łuku” obniżonego ciśnienia, składającym się z kilku układów wtórnych – nad Jutlandią, Skanią, Zatoką Fińską i Białorusią. W najbliższych dniach układy te cyklonalnym ruchem zleją się w jeden układ niżowy w rejonie zatoki Botnickiej. Wielkosalową dynamikę tych układów prezentują zdjęcia satelitarne: www.sat24.com/en-gb/continent/eu/hd , a stref opadów i burz zobrazowania radarowe Eumetnet: www.eumetnet.eu/observations/opera-radar-animation/ .

Analizując wielkoskalowe uwarunkowania pogody niezbędne jest poznanie struktury atmosfery i procesów tam zachodzących. Mapy prognostyczne ECMWF głównych poziomów izobarycznych pokazują rozkład pól geopotencjału nad interesującym nas obszarem Europu Centralnej. Niż jutlandzki, który bezpośrednio wpływa na pogodę w naszym kraju, odzwierciedla się na wszystkich poziomach w troposferze, do 300 hPa (ok. 9 km) a także w stratosferze na poziomach 250 i 200 hPa ( odpowiednia 10,5 i 12 km). Kolejne sekwencje prognozy poziomu 500 hPa i 850 hPa (temperatura): charts.ecmwf.int/products/medium-z500-t850?base_time=202507301200&projection=opencharts_europe&valid_time=202507310600 pokazują, jak stabilny w czasie i przestrzeni jest ten układ.

Zwraca uwagę, że jest on „odciętym”, chłodnym górnym niżem, w południkowo rozciągniętej zatoce związanej z niżami około polarnymi. Otaczają go od południa, wschodu i północy kliny wyżowe z ciepłym powietrzem pochodzenia zwrotnikowego, które na daleką północ zostały wiele dni temu przeniesione nad Ukrainą i Rosją nad Półwysep Skandynawski. Ta chłodna anomalia, zgodnie z dostępnymi mapami prognostycznymi może potrwać jeszcze przez pierwszą dekadę sierpnia. Jak już wielokrotnie w naszych komentarzach podkreślaliśmy, obecność ośrodka chłodu w środkowej troposferze latem oznacza możliwość rozwoju głębokiej konwekcji, a więc opadów przelotnych i burz.

Planując weekendowy wyjazd „w plener” na przykład do Czaplinka, na Mazury lub w góry sprawdźmy prognozę pogody na ten okres, a na bieżąco w aplikacjach mobilnych sprawdzajmy, czy nie czyhają na nas jakieś zagrożenia pogodowe – w najbliższych dniach nie spodziewamy się tak katastrofalnego kolejnego niżu genueńskiego, lecz opadów z pewnością nie zabraknie.

Ryszard Klejnowski

31 lipca, czwartek, 212 dzień 2025 roku; 7:20