Jak definiuje się niż i wyż?

Niż jest wirem o osi pionowej, izobary mają krzywiznę cykloniczną, ruch powietrza odbywa się przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, ciśnienie w centrum wiru jest najniższe. Wielkość ciśnienia nie jest najważniejsza, ze względów praktycznych najistotniejsza jest cykloniczna krzywizna izobar powodująca zbieżność wiatru i wymuszająca ruch powietrza do góry. W rezultacie tworzą się chmury, potem opady.

Podobna sytuacja występuje w przypadku wyżu, który też jest wirem o osi pionowej, pozostałe jego cechy są zaprzeczeniem cech niżu: antycykloniczna krzywizna izobar, ruch powietrza zgodny z ruchem wskazówek zegara. Zamiast zbieżności wiatru w obszarze objętym niżem występuje rozbieżność wiatru i ruchy zstępujące. Prowadzą one do wytworzenia się inwersji osiadania (warstwa, w której temperatura z wysokością wzrasta; gdy nie ma ruchów zstępujących temperatura powietrza obniża się z wysokością). Inwersja, ściślej inwersja temperatury, wywiera istotny wpływ na pionowy rozwój chmur kłębiastych.